powietrze

powietrze
1. Coś wisi, zawisło w powietrzu «pewne symptomy wskazują, że coś zdarzy się lada chwila»: Wojna rosyjsko-japońska wisi w powietrzu. J. Parandowski, Niebo. Otóż, proszę państwa, być może to wisi w powietrzu, ale do sporu między Sejmem a prezydentem jeszcze nie doszło. S mowa 1991.
2. Ktoś jest dla kogoś jak powietrze «ktoś zupełnie kogoś nie obchodzi»: Jeszcze kilka takich wyskoków i będziesz dla nas jak powietrze, będziemy cię omijać z daleka (...). Roz tel 1996.
3. euf. Psuć, zepsuć powietrze «wydalać, wydalić gazy fizjologiczne przez odbyt»: Lucjan widział, że chciała jeszcze coś powiedzieć, ale raptem odskoczyła gwałtownie. Teraz powiedziała: „Fe, Mitasku, jak pan psuje powietrze”. Z. Uniłowski, Pokój.
4. Traktować, potraktować kogoś jak powietrze «nie zwracać, nie zwrócić na kogoś uwagi, lekceważyć, zlekceważyć kogoś»: Otóż zebrani, od gospodarzy poczynając, traktowali go jak powietrze: gdy się zbliżał, odwracano się od niego, gdy zagadywał, nie reagowano. Z. Morawski, Gdzie.
5. Zaczerpnąć (świeżego) powietrza
a) «odetchnąć»: (...) uparcie, krok po kroku, posuwał się naprzód. Czasem zjeżdżał po stoku w dół kilkadziesiąt kroków, ale nie ustawał. Tyle tylko, żeby zaczerpnąć powietrza. W. Dymny, Opowiadania.
b) «wypocząć na łonie natury»: Przybył widocznie z miasta, z głównego sklepu swego na Świętego Antoniego, by zlustrować interes na Grzywnie i przy okazji zaczerpnąć powietrza. Na łono się wybrał! I. Newerly, Pamiątka.
Bać się kogoś, czegoś jak morowego powietrza zob. bać się 1.
Coś jest komuś potrzebne jak powietrze zob. potrzebny.
Odetchnąć innym powietrzem zob. odetchnąć 3.
Unikać, strzec się, wystrzegać się kogoś, czegoś jak morowego powietrza, stronić od kogoś, od czegoś jak od morowego powietrza zob. unikać.
Zeszło z kogoś powietrze zob. zejść 6.
Złapać, łapać, chwycić (ustami) powietrze zob. oddech 3.

Słownik frazeologiczny . 2013.

Игры ⚽ Поможем сделать НИР

Look at other dictionaries:

  • powietrze — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. n III, blm {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} gazy otaczające warstwą Ziemię, konieczne dożycia : {{/stl 7}}{{stl 10}}Czyste, świeże, ostre, wilgotne, orzeźwiające, duszne, upalne,… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • powietrze — n I, blm 1. «mieszanina gazów (głównie azotu i tlenu) otaczająca grubą warstwą kulę ziemską, tworząca jej atmosferę» Czyste, świeże, ostre, rześkie, łagodne, przejrzyste powietrze. Chłodne, mroźne, arktyczne powietrze. Duszne, parne, wilgotne,… …   Słownik języka polskiego

  • na (świeże) powietrze — {{/stl 13}}{{stl 7}} z czasownikami nazywającymi przemieszczanie się: na dwór, na pole, na zewnątrz (poza budynek) : {{/stl 7}}{{stl 10}}Przenieść się z zabawą na świeże powietrze. Chodźmy na powietrze, tu jest duszno. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • łapać – złapać [chwytać – chwycić] oddech [powietrze] — {{/stl 13}}{{stl 33}} wyrównywać rytm oddechu, odpoczywać po intensywnym wysiłku; oddychać ustami, mieć trudności z oddychaniem :{{/stl 33}}{{stl 10}}Zaczekaj chwilę, złapię oddech, to ci opowiem, jak mnie gonili. Stał, opierając się o stół i… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • psuć – zepsuć powietrze — {{/stl 13}}{{stl 7}} wypuszczać gazy trawienne {{/stl 7}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • luft — powietrze …   Słownik gwary warszawskiej

  • być — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk XIIa, jestem, jest, są, będę, będzie, bądź {{/stl 8}}{{stl 7}}I {{/stl 7}}{{stl 8}}w funkcji samodzielnej {{/stl 8}}{{stl 7}}: {{/stl 7}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} istnieć, żyć, występować …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • świeży — {{/stl 13}}{{stl 8}}przym. IIb, świeżyższy {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} zwykle o produktach, przedmiotach nietrwałych: taki, który nie stracił jeszcze swoich walorów smakowych, zapachowych itp., nie zepsuł się …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • wysadzać – wysadzić — {{/stl 13}}{{stl 8}}{coś} {{/stl 8}}w powietrze {{/stl 13}}{{stl 7}} niszczyć coś, używając materiałów wybuchowych : {{/stl 7}}{{stl 10}}Wysadzić w powietrze most, budynek. Za pomocą trotylu saperzy wysadzili blok w powietrze. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • potraktować — kogoś jak powietrze zob. powietrze 4. Potraktować kogoś jak przedmiot zob. przedmiot. Potraktować kogoś jak psa zob. pies 19. Potraktować kogoś per noga, per nogam, przez nogę zob. noga 29. Potraktować kogoś, coś ulgowo zob. ulgowo …   Słownik frazeologiczny

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”